Het belang van NEN keuringen van elektrische installaties

In woningen, kantoren, fabrieken en andere gebouwen zorgen elektrische installaties ervoor dat alles werkt. Denk bijvoorbeeld aan de groepenkast. Als daar iets mis mee is, staan productiebedrijven bijvoorbeeld stil. Daar zit je vanuit zakelijk perspectief niet op te wachten.

Maar los van ongemak en omzetderving wil je ook onveilige situaties voorkomen. Daar komen NEN-keuringen om de hoek kijken. In dit blog leggen we uit wat NEN keuringen zijn, waarom ze belangrijk zijn en welke normen er zoal worden gebruikt.

Wat is een NEN keuring?

Een NEN keuring is een controle waarbij een elektrische installatie wordt beoordeeld aan de hand van vastgestelde Nederlandse normen (NEN). Deze normen zijn ontwikkeld door het Nederlands Normalisatie-instituut (NEN) en vormen de basis voor veiligheid, betrouwbaarheid en efficiëntie van elektrische systemen. Het doel van een NEN keuring is om risico’s zoals kortsluiting, oververhitting of elektrocutie te voorkomen.

Waarom zou je een elektrische installatie laten keuren?

Het periodiek keuren van een elektrische installaties is niet alleen verstandig, maar in veel gevallen ook verplicht, bijvoorbeeld vanuit de verzekeraar.

In geval van schade kan een schadevergoeding vanuit de verzekeraars namelijk ter discussie komen te staan als blijkt dat je als eigenaar van een elektrische installatie niet je best hebt gedaan om de veiligheid ervan te waarborgen.

Naast de eisen die verzekeraars stellen, geldt voor werkgevers dat ze volgens de Arbowet verplicht zijn om een veilige werkomgeving te bieden. Onderdeel daarvan is het (laten) controleren van elektrische installaties volgens de juiste NEN normen.

Wat zijn de belangrijkste NEN normen voor elektrische installaties?

Er zijn verschillende NEN normen die betrekking hebben op elektrische installaties. De twee meest toegepaste zijn NEN 1010 en de NEN 3140. Die laatste wordt soms uitgevoerd met een aanvullende NEN 50110 keuring.

NEN 1010 keuring: nieuwe installaties en uitbreidingen bestaande installaties

De NEN 1010 keuring is de norm voor het aanleggen van nieuwe elektrische installaties en het uitbreiden of aanpassen van bestaande installaties. Deze norm richt zich vooral op veiligheid en functionele betrouwbaarheid.

De belangrijke onderdelen zijn:

• Bescherming tegen elektrische schokken
• Overbelasting en kortsluiting
• Aarding en isolatie
• Brandpreventie

De NEN 1010 wordt toegepast bij zowel woningen als utiliteitsbouw (zoals kantoren, winkels of scholen). Bij nieuwbouw en renovatieprojecten.

NEN 3140 keuring: voor beheer en onderhoud van bestaande installaties

De NEN 3140 keuring richt zich op het veilig werken met én aan bestaande elektrische installaties. Deze norm is met name van belang voor werkgevers en installatieverantwoordelijken.

Aspecten waarop de NEN 3140 keuring betrekking heeft, zijn:

• Periodieke inspecties en metingen
• Veilig werken aan of nabij installaties
• Instructies voor personeel (o.a. VOP en VP)
• Beheer van installaties

Volgens de NEN 3140 moeten elektrische installaties periodiek worden gekeurd, waarbij de frequentie afhankelijk is van het type installatie en het gebruik ervan.

NEN 50110: voor hoogspanningsinstallaties

De NEN-EN 50110 (vaak afgekort tot NEN 50110) is een Europese norm die zich richt op het veilig werken aan hoogspanningsinstallaties. Deze norm geldt vooral voor industrieën, energiebedrijven en andere organisaties die werken met hoogspanning. 

Hoewel deze norm deels overlapt met NEN 3140, bevat NEN 50110 aanvullende regels. Deze norm is bijvoorbeeld relevant als je als eigenaar van een installatie extra goed de veiligheid wilt borgen.

Wie mag een NEN keuring uitvoeren?

Een NEN keuring mag alleen worden uitgevoerd door een gekwalificeerd en deskundig inspectiebedrijf of installateur. Het gaat hierbij om specialisten met kennis van de betreffende normen én de juiste meetapparatuur.

Veel installatiebedrijven hebben hiervoor speciaal opgeleide keurmeesters in dienst. Daarnaast zijn er ook gespecialiseerde keuringsinstanties die zich uitsluitend richten op het inspecteren van elektrische installaties volgens NEN normen.

Bij het kiezen van een partij voor de keuring is het belangrijk om te controleren of zij aantoonbaar deskundig zijn. Dat kun je bijvoorbeeld doen door op de volgende zaken te letten:

• Een erkenning van InstallQ of een andere brancheorganisatie
• Certificeringen voor NEN 3140 of NEN 1010-inspecties
• Ervaring met vergelijkbare projecten in jouw sector

Kortom, voordat je in zee gaat met een partij is het goed om op de bovenstaande punten te letten. Als achteraf blijkt dat je de NEN keuringen door een slechte partij hebt laten uitvoeren kan dat immers ook voor allerlei discussies en reputatieschade zorgen.